1 Mayıs 2022 Pazar

MAKALOA HASIRI ÜZERİNDE - JACK LONDON


Kitabın Adı: Makaloa Hasırı Üzerinde 

Yazar: Jack LONDON

Çeviren: Mehmet Moralı

Sayfa Sayısı: 208

Yayınevi: Alfa Yayınları 

Türü: Öykü

Jack London (1876-1916), en sevdiğim yazarlardan biri. Yazarın Polinezya adalar topluluğuna bağlı Hawaii adasındaki yaşamı konu eden, Alfa Yayınları Pasifik Öyküleri serisinin dördüncü ve son kitabı. Kitap yedi öyküden oluşuyor. Doğrusunu söylemek gerekirse daha önce okuduğum Jack London romanlarından aldığım zevki bu kitapta bulamadım. Öyküde anlatılan olayların geçtiği yerlere, kültür, adet, gelenek ve göreneklere dair sözcüklerin yerel dilde sıkça kullanımından ötürü özellikle ilk üç öyküyü sıkıcı buldum. Çevirmen, yabancısı olduğumuz kelimelerden bir kısmının anlamını bazen dipnot, bazen parantez içinde vermiş olsa da, her seferinde bu ne anlama geliyordu deyip geriye dönmek hiç hoş değildi. Biraz abartacak olursam, "takaisine bakarken tokaisini alıp tukaiye bıraktı" cümlesinin ne kadar sinir bozucu olduğu hususunda size bir fikir vermiş olabilirim. Öykülerde kullanılan Hawaii dilindeki sözcükler için kitabın arkasına bir sözlük eklenmesi muhtemelen işi biraz daha kolaylaştırabilirdi.

Jack London, bu öykü kitabında, 20. yüzyılın başlarında, Hawaii'nin yerli halkıyla oraya sonradan göçen farklı ırklara mensup insanların yaşantılarını anlatıyor. Doğanın, denizin ve mercan adalarının, toplumun kadına bakışının, sosyal sınıf farklılıklarının, aşkın, hareketli yaşamların, yöresel kültür ve inançların ve yazarın her zamanki emekten yana tavrının gözler önüne serildiği öykülerden en çok beğendiğim ve etkilendiğim "Ah Kim'in Gözyaşları" oldu. Bu duygusal öyküde yazar, Hawaii'ye göçmüş Çinli bir gencin sevdiği kadın ve annesi arasında çaresiz kalması konusu işleniyor.

Kara kuru yaşlı adam başıyla onayladı ve piposunu doldurmaya koyuldu.

"Mutfaktaki kow-kow iyiydi," diye toparladı, dudaklarını yalayan İliiopoi, "Poi tek parmaktı, domuz şişmandı, somon karnı kokmuyordu, balık çok taze ve boldu ama opihi'ler (minik, kayalara yapışan kabuklular) tuzlanmış ve bu yüzden de sertleşmişti. Opihi'ler hiçbir zaman tuzlanmamalı. Sık sık sana söylüyorum, Kanaka Oolea, opihi'ler hiçbir zaman tuzlanmamalı. İyi kow-kow'la doluyum. Karnım ağırlığını hissediyor. Ama kalbim bu yüzden hafiflemiş değil, çünkü benim kendi evimde kow-kow yok, orada dördüncü oğlunuzun ikinci karısının teyzesi olan karım, bebek kızım, karımın yaşlı anası, karımın yaşlı anasının sakat olan beslemesi, babaları kötü bir ödem yüzünden öldüğü için üç çocuğuyla bizde yaşayan karımın kız kardeşi..."  

Öykülerde kullanılan yerel dilden dolayı kitabın dilimize çevrilmesinin ve konuların kolaylıkla anlaşılır hale getirilmesinin zorluğunu kabul ediyorum, bu bakımdan çeviriyi yapan Mehmet Moralı'nın emeğine saygısızlık etmek istemem ancak en sevdiğim yazarın okuduğum bu kitabında yer alan birkaç öyküsü dışında, beklentilerimin karşılanmamasında çevirinin payı olduğunu düşünüyorum. Her şeye rağmen, günümüzde Pasifik okyanusunda, turistler için gözde bir cennet köşesi haline gelen Hawaii adasının bir asır önceki yaşantısı hakkında yeni şeyler öğrenmek benim için güzel bir deneyimdi.         

11 yorum:

  1. Jack London un birçok kitabını okudum ama bunu hiç duymamıştım. Okuma listeme ekleyeyim 😊

    YanıtlaSil
  2. Derya , "MAKALOA HASIRI ÜZERİNDE - JACK LONDON" için yorum yaptı
    13 saat önce
    Jack London un birçok kitabını okudum ama bunu hiç duymamıştım. Okuma listeme ekleyeyim 😊

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Blogger'da sanırım sorun var Derya Hanım. Yorumunuz çıkmadığı için copy/paste yaptım.
      Diğer London kitaplarından biraz farklı geldi bana. İyi okumalar:)

      Sil
  3. Mr. Kaplan, yazınızda bağımsız olarak bayramınızı kutlamak için geldim blogunuza. Size ve ailenize İyi bayramlar dilerim. Umarım afiyettesinizdir ailecek :) (Bayram bahane, hâl hatır sormak şahane diye de ekleyeyim :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim Mrs. Kedi:) Bayramın anlam ve önemi hakkında bir yazı yazmak geçiyordu içimden aslında. Fakat tahmin edeceğiniz gibi sıra dışı bir yazı olacaktı. Milletin bir kuruşluk neşesi kaldıysa onu da kaçırmamak için tuttum kendimi, vazgeçtim yazmaktan. Bundan sebep bayram bahane, hâl hatır sormak şahane eklentiniz bayram kutlamasından daha iyi geldi bana. Sağlık ve huzur içinde olduğumuz her gün bayram. Ben de sizin ve tüm yakınlarınızın her gününün sağlıklı, huzurlu ve neşe içinde geçmesini diliyorum:)

      Sil
    2. Bayramla ilgili yazacaklarınızı ve hislerinizi az çok tahmin ettiğim için ekledim notu Mr. Kaplan :) Güzel dilekleriniz için çok teşekkürler :)

      Sil
  4. Bu kitabı hiç duymamış olmam. Oysa ki Jack London severim. Aydınlatıcı bu paylaşım için teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Pek duyulan bir kitap değil. Ben de Jack London hayranıyım, diğer kitaplarını daha severek okumuştum. Ben teşekkür ederim:)

      Sil
  5. bu yazarın bütün romanlarını okudum. iki tür romanı var, bir doğa koşulları ile ilgili romanlar, iki de sosyal ve politik romanları. demir ökçe, en önemli eseri :) öykülerini okumadım ama okurum tabisi. kendisi hakkında da çok okudum :) severim tabisi. bu arada, son yazımda ilgini çekebilecek bir yazarımız var :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Jack London bana okumayı sevdiren yazarlardan bir tanesi. Ben de epey kitabını okudum daha önce. Fakat bu kitaptan başlasaydım farklı düşünürdüm. Deep, ben de şimdi sana gelecektim:)

      Sil