AĞAÇ EV SOHBETLERİ # 192

Sevgili DeepTone tarafından organize edilen Ağaç Ev Sohbetleri etkinliğimiz devam ediyor. Önceki haftaların sohbet konularını ve konu başlıklarını öneren arkadaşlarımızın isim listesini burada bulabilirsiniz. Bu haftanın konusu, sevgili Sade ve Derin / DeepTone tarafından belirlendi.

"İnsan ömrü gittikçe uzuyor. Bunun nedenleri ne olabilir?"

İnsan ömrünün uzadığı bir gerçek. Son yıllarda kafamı kurcalayan sorulardan biri de bu. GDO'lu besinler, hava kirliliği, kanserojen maddeler, sigara ve uyuşturucu madde tüketimi gibi etkenler sürekli artarken nasıl oluyor da insanın yaşam süresi uzayabiliyor? Tıp alanındaki gelişmeler, hijyen koşullarının eskiye kıyasla iyileşmesi, savaş, salgın hastalık ve benzeri felâketlerin etkisini yitirmesi sebebiyle insanların daha uzun süre yaşama imkânına kavuşması ömrü uzatan başlıca nedenler arasında sayılabilir. Diğer taraftan gelir adaletsizliği sebebiyle yoksulluğun artması ve bu nedenle halkın büyük bir kesiminde sağlıklı beslenme imkânının kalmaması, hızlı yaşam ve zor çalışma koşulları sonucunda stres ve psikolojik rahatsızlıkların ortaya çıkması ise, görünürde yaşam süresinin kısalmasına sebep olan faktörler olarak karşımızda duruyor. Teraziye vurduğumuzda insan ömrünün uzaması lehine olan etkenlerin daha ağır çektiğini görüyoruz. 

Canlılar aleminde en uzun ömürlü türlerin tamamı suda yaşıyor. Bildiğim kadarıyla sadece kaplumbağaların ortalama yaşam süresi insanlarınkinden fazla. İster istemez uzun bir ömre sahip olmanın nasıl bir fayda sağlayacağı düşüncesi geliyor insanın aklına. Ömür ve yaşam! Birbirinden farklı iki kelime... Pil uzun ömürlü olabilir ama pilin yaşam süresi uzun diyemeyiz meselâ. Yaşam süresi sadece canlılar için özellikle de insanlar için geçerli bir kullanım olabilir. Sözgelimi makineye bağlı bitkisel hayat süren bir insana yaşıyor diyebilir miyiz? Yani asıl önemli olan kaliteli bir yaşamdır. Yaşam süresinin uzamasına ne kadar hazırız? Böyle giderse az sayıda çalışan, çok sayıda emekliye bakmak için büyük çaba sarf etmek zorunda kalacak. Sağlık harcamalarına büyük paralar harcanacak. Bu durumun faturasını ödemek de çalışan kesim üzerinde büyük bir yük.

Bana göre en iyisi, akıl ve beden sağlığı kendini idare edebilecek seviyeye kadar yaşamak. Global sağlık sektörü ölüyü diriltecek seviyede insanları birer canlı cenaze düzeyinde yaşatmaya ve kendi kasalarını doldurmaya çalışıyorlar. Evet, neredeyse her hastalık, tıbbi cihazlarla tetkik edilip doğru teşhis konulabiliyor. Uygulanan tedavi ve önerilen ilâçlar problemi çözerken yan etkileriyle başka problemlere kapı açıyor. Belki de insan ömrünün uzamasının başlıca nedeni bu küresel ilâç firmaları. Ömürleri uzatıyorlar sadece, insana yaşamlarını geri vermiyorlar. Peki ne yapmak lâzım? İnsanları belli bir yaşa gelince öldürmek mi çözüm?  Bir canlının bilerek ölümüne sebep olmak caniliktir. Diğer taraftan, insan yaşamı içgüdüsel bir mücadeledir. Ötenazi hakkı talep edenler dışında ölmek istemez hiçbir insan. 

Bu açıdan bakınca soru son derece ilginç bir duruma geldi. İnsan ömrünün gittikçe uzamasının nedenlerini tartışıyorduk. Uzun yaşam süresi, insanın hem kendi açısından hem de toplum nazarında bazı olumsuzluklara yol açacağı hesaba katıldığında, yaşam süresini uzattığını düşündüğümüz nedenleri ortadan kaldırmak mı yoksa onları o kadar önemsememek mi gerekir? Sözgelimi teflon tavada yemek pişirmek ya da GDO'lu besin tüketimi konusunda titizliğimizden taviz vermemeli miyiz? Acil durumlar dışında her hastalandığımızda doktora, hastaneye koşmanın faydası mı zararı mı var acaba? Uzun yaşamak için düzenli bir şekilde check-up yaptırmak gerçekten faydalı bir şey mi? 

Bir de uzun yaşam süresinde genetik faktörleri de unutmamak lâzım. Gereksiz yere insan ömrünün uzatılması fikri bana tuhaf geliyor. Yüksek enflasyon ortamında bir tacirin ya da imalatçının kredi kullandığı için hiçbir kazanç elde edemeyip sadece bankaları zengin etmesi gibi, gezmeden, okumadan, eğlenmeden, istediğini yiyip içmeden sürülecek bir hayatın kimseye bir faydası yok, yaşımız ilerleyip böyle bir duruma geldiğimizde sadece sağlık kurumları ihya olacaktır. Bütün bunlardan şu sonucu çıkarabiliriz. İnsanın gittikçe daha uzun yıllar yaşaması, kapitalist sistemin getirdiği bir sonuçtur. Bu çoğu kişiye hoş gelebilir fakat gelecekte nasıl bir sonla karşılaşacağımız hususu gerçekten tartışılmaya değer. Zira eskiden kırk kırk beş yaşında emekli olup ölene kadar on beş yirmi yıl daha yaşanırdı. Şimdi altmış beş yaşına kadar çalışmak zorundasın. Daha uzun çalışılsın ki bir avuç zengin daha zenginleşsin, halkın emeğinin karşılığı daha da ucuzlaşsın. Gariban insanların uzun yaşaması demek daha uzun süreli eziyet çekmeleri demek. Herkese hayırlı ömürler dilemek en iyisi.