Aşk dediğimiz şey, arzulanan bir varlıkta bulacağımız tada susamaktan başka bir şey değildir demiş Montaigne. Bana göre aşkı tanımlayan en güzel sözlerden biridir bu. Ne zaman, nereden geleceği belli olmaz. Kimi aşkı arar deliler gibi, kimi de aşık olur, delirir.
Platon "Aşk, bir şuur kaybıdır" diyerek aşıkların akıllarını yitirdiklerini iddia etmiş yıllar önce. Haksız da sayılmaz hani. Delilerin intihar ettiği vâki değildir. Bir delinin intihar ettiği söyleniyorsa biliniz ki onun şuuru bir süreliğine geri dönmüştür. Delilikte şuurun gel gitleri aşkta farklıdır. Aşkta şuur bir gitti mi dönmez geri. Ta ki aşk sona erene kadar sürer bu durum. Aşkın yerini şuur alır.
Türlü sözler söylenmiş aşk üzerine. Aşk aklını alır başından insanın. Hiçbir karşılık beklemeksizin bağlar seni aşk, onun kölesi olmak istersin. Karşısında erirsin, eridikçe küçülürsün. Ateşler içinde yanarsın nedenini düşünmeden, uykuların kaçar, doluya koyar olmaz boşa koyar dolmazsın.
Her bakışı derinden çizilir yüreğine, unutamazsın. Her adımında, soluk alıp verişinde, kalbinin her atışında onun adını duyarsın.
Bir hiç olma durumudur aşk. Her şeyde o vardır, sen hiç yoksun. Onunla var olmaya çalışırsın. Ateşler içinde yanmaktan mutlu olursun. Ödün patlar bir sözle onu inciteceksin diye. Korkarsın konuşmaya bu yüzden, saklarsın kendini. Hiç olursun yanında.
Aşkın şiddeti, derecesi olmaz. Ya vardır, ya da yoktur. Bu yüzden tek kişiliktir aşk. Çaldı mı kapını feleğini şaşırırsın. Öyle randevu falan bekleme. Çat kapı gelir, anlayamazsın. Bir ses, bir söz, bir bakış ya da hareket yakar çıranı.
Aşk onun kusursuz olduğunu kabullenmektir. Suçu daima kendinde aramaktır. Karşılık beklememek, karşılık beklemeden onu hoşnut etmeye çalışmaktır.
Ne bir sevgidir aşk ne de tutku. Ne olursa olsun vaz geçememektir. Onu kaybetme korkusudur. Ondan başka her şeyi anlamsız, gereksiz ve fuzûli görmektir. Kelimelerin boğazda düğümlendiği bir çıkmaz, gururun ayaklar altına alındığı bir mecradır aşk.
Aşk bütün benliğinizle ona kendinizi teslim ettiğiniz ruh halidir. Hiçliğin içinde var olma nedenidir. Yağmur altında sırıl sıklam ıslanırken onu düşünmek ve bu durumdan büyük haz duymaktır.
Marazi, mazoist bir durumdur aşk. Acısı heyecan ve mutluluk verir. Hesaba kitaba gelmez. Aklınızı başınızdan alır. Karakterinizi değiştirir. Kendinizi tanıyamazsınız. Bazen hayata küser bir mucize bekler, bazen coşar dağları delersiniz.
Aşk biter mi? Gerçek aşk bitmez. Zamanla küllense de içindeki kor ateş biraz eşelenmeye görsün, başlar yeniden. Ancak aşk ölümsüz değildir. Evet, aşk ölür bazen. O küllerin içindeki kor nefrete bile dönüşebilir. Aşkı bir kıvılcım başlatır, bir kıvılcım söndürür.
Sonsuz aşk platoniktir Çünkü o erişilmez olandır. Erişilebilen aşk ise en kalın çelik halattan daha kuvvetli en ince pamuk ipliğinden daha zayıf bir bağdır. Böyle zıtlık ve çelişkili bir dünyadır aşk, mantık aranmaz. Meselâ incir çekirdeğini doldurmayan küçücük bir tartışma dahi bozar büyüyü. Çünkü köleler sahipleriyle tartışamazlar. Kölelik aşkın yanında muazzam bir özgürlüktür. Aşk kayıtsız şartsız teslim olmaktır, itaattir. Ben yoktur aşkta, biz de yoktur. Varsa yoksa sadece o'dur olan.
Aşık olan hesap sormaz. Çünkü en iyi hesabı o bilir. Ne giyse yakışır, nereye gitse ya da hiçbir yere gitmese hakkıdır. Yedikleri en güzel, sevdikleri sevdiğin, sevmedikleri nefret ettiklerindir.
Bir araya gelince aşkın ömrü kısalır. Çünkü aşk esarettir ama özgürlüğü sever. Sahiplenmeyi hiç hazzetmez. Evlilik bu yüzden katilidir aşkın. Paylaşmak yoktur aşkın kitabında, olanı ona vermek, kalanıyla idare etmektir aşk. En büyük mutluluk onu karşında görmektir. Ondan bir şey istememektir. Kör kütük sevdalansanız, çok arzulasanız dahi ondan sizi sevmesini bekleyememektir.
Aşk zor bir şeydir azizim, eğer kendinize işkence eden mazoist yanınız yoksa. Hoş, bu meret tercih şansı birakmaz adama ama yine de bilin bunları. Aşk ölünce birden şuur gelir yerini alır. Bu sefer egoizm, sen ben çatışmaları, sen böyle dedin, ben böyle anladım tartışmaları başlar. Akılla çözemezsiniz sorunları kavgalar başlar. Döner aşkı ararsıniz. Ama o sizi bir daha dönmemek üzere terk etmiş, şimdi kim bilir nerede, kimin kalbine yuvalanmıştır.
Dün eşim aradı, akşam tiyatroya gider miyiz diye. Böyle bir teklifi reddetmek ne mümkün. Güzel oyunmuş, Karşıyaka Bostanlı Suat Taşer sahnesinde. Oyunun adını sordum, van Gogh'un hayatını konu alan, Hakan Gerçek'in canlandıracağı tek kişilik bir gösteri olduğunu söyledi.
Saat kaçta başlayacakmış diye sorunca 20.30 dedi. Saate baktım, sadece iki saatimiz var. Bizi arayıp davet eden dostumuz, önce gelecek, kuaföre gidecek, oradan çıkıp eşimi evden daha sonra da beni dükkandan alıp Göztepe'den ta Bostanlı'ya gideceğiz, gişeden biletlerimizi alıp salona gireceğiz. Üstelik tam da akşam trafiğinde döküleceğiz yollara...
Neyse, şansımız yaver gidiyor, oyunun başlamasına yarım saat kala varıyoruz. Bir on dakika kadar park yeri aradıktan sonra, bir şeyler atıştırmam lâzım, sabahtan beri ağzıma bir şey koymadım diyorum. Yanımdakiler de fırsatını bulup yemek yiyemedikleri için altı göz bir olup bir şeyler atıştırılabilecek yer aramaya başlıyoruz.
Oyuna on beş dakika kalmış. Kumrucu Ömer adında kafeterya tarzı bir yere dalıyoruz. "En hızlısından ne verebilirsiniz bize?" Kasada duran genç adam "İster kumru, ister kumpir, en fazla iki dakika sürer." İyi, beş dakikada yer, oyuna yetişiriz. İki dakika geçti, üç oldu, beş oldu gelen giden yok. Biz kalktık, gidiyoruz, "İptal edin o zaman" dedik. Tam kapıdan çıkıyorduk ki, bizim kumrular geldi. Yanında bir ayran güzel giderdi ama daha fazla şansımızı zorlayamazdık. Ben geride kalıp hesabı öderken diğerleri gidip bileti aldılar. Salondan tam içeri girerken baktım saate. Tam 20.30.
Işıklar karardı, derinlerden gelen kadın sesinin eşlik ettiği iç ürpertici bir fon müziği çalarken sahneye giriyor Hakan Gerçek. Mükemmel bir makyaj ve aslına uygun kıyafetler. Çocukluk yıllarından başlayıp ölümüne kadar geçen süre boyunca Vincent Willem van Gogh'un hayatına misafir oluyoruz. Sanatçının resim yapmaya olan tutkusu, papaz olan babası ile fikri uyuşmazlıkları, dışlanmışlığı yoksulluğu, yaşadığı çevre, insan ilişkileri ve bütün bunları tuvaline yansıtırken hissettiklerini başarıyla aktarıyor bizlere oyuncu.
Dekor bir resim sehpası, bir kaç tuval ve oyuncunun ķâh oturup kâh üzerinde ayakta dikeldiği uzunca delikli bir saç kutudan ibaret. Sahnenin üzerinden sarkan ışıklı bir perdeye sanatçının yaptığı resimler yansıtılıyor. Bir yandan önündeki tuvale resimleri yaparmış gibi görünürken o an hissettikleri ve düşündüklerini dile getiriyor oyuncu. Her resme hangi duygular içinde sanatçının fırça vurduğuna tanık oluyoruz. Oyunda eleştirilebilecek tek nokta oyuncunun resim yaparmış gibi gösterdiği tuvalin seyirciye paralel konumlandırılmış olmasıydı. Tuvalin seyirciye gösterilmeyip yukarıdan sarkıtılan panoda sadece van Gogh'un resimleri olsaydı, yapmacıklık bir nebze saklanabilirdi. Bu ufak pürüze rağmen oyuncunun karakteri canlandırmadaki başarı grafiği takdire şayan. Hele o şapkasının etrafına mumları dizip çizdiği gece manzarası ve kulağını kesiş sahnesi izlenmeye değer.
Ne yazık ki, salonun yarısından fazlası boştu. Seyircinin bu ilgisizliği, ekonomik krizden mi yoksa tek kişilik oyunlara olan soğukluktan mı kaynaklanıyor bilemedim.
Ağaç Ev Sohbetlerinin altıncı haftasına girmiş bulunuyoruz. Sevgili Taha Akkurt, yoğun işlerinin arasında bu güzel etkinliğe ev sahipliği yapıyor. Geçen haftanın konusu hakkında sohbete katılan tüm yazarların bloglarını ziyaret edip değerli düşüncelerini öğrenmek fırsatını buldum.
Bu haftanın konusu üzerine yine farklı görüşler dökülecek satırlara. Benim için ilginç tarafı oğlumun da bu ay içinde evlenecek olması. Evet, işte haftanın konusu:
Söz, nişan, çeyiz alışverişi, kına gecesi, fotoğraf çekimleri, düğün salonları ve hepsinin arkasındaki şatafat düşkünlüğü... Ülkemizdeki düğün adetleri hakkında neler düşünüyorsunuz? Sizin hayalinizdeki düğün nasıldır?
Zaman geçtikçe toplumun adet, gelenek ve görenekleri ve değer yargıları değişiyor. Çocukluğumun geçtiği yıllarda anneler, kızları daha bebekken başlarlardı çeyiz hazırlığına. O marifetli ellerden düşmeyen tığlar, gökkuşağının bütün renkleriyle bezenmiş iplikleri yutar, her biri ayrı sanat şaheseri olan türlü desenlerdeki dantel ve oyalar masa, sehpa ya da yatak örtülerini süslerdi. Henüz örgü makinelerinin olmadığı o dönemlerde her bir ilmek ayrı bir göz nuru, ayrı bir anıydı. Hani derler ya, silâh icat oldu, mertlik bozuldu, o güzelim adetlerimiz de teknolojik gelişmelere yenildi, yok olmaya yüz tuttu. Şimdilerde ne anneleri ne de anneanneleri görüyorum evlenecek kızlarına çeyiz işi yapan. Her şeyin hazırı var artık, el işi deyip sattıkları, emeksiz, ruhsuź.
Evlilik insan yaşamının en önemli dönüm noktalarından biri. Önce söz kesilir, sonra nişan ve nihayet düğünle dünya evine girilir. Nişan tepsileri düzülüp kız tarafına gönderilir, müstakbel gelinin hediyeleri salonlarda ziyaretçilere gösterilir. Nişanlı iken araya kurban bayramı girmeye görsün. En irisinden bir koç alınıp süslenir, üzerine elbiselik kumaşlar ve bir sürü hediyeler iliştirilerek hediye babından kız evine yollanır. Bütün bu işler olurken evlenecek çift heyecan içinde olan biteni izler. Çünkü anne ve babaların evlâtlarına karşı son görevleridir onları başgöz etmek. Maddi, manevi ellerinden gelenin en iyisini yaparlar. Lâyıkıyle üstesinden gelmek dosta düşmana duyurmak isterler bu mutlu olayı. Nişanı kız tarafı, düğünü oğlan, yatak odası, salon takımları ve beyaz eşyaların hangi tarafça karşılanacağı kesin çizgilerle bellidir.
Düğün arefesinde kına gecesi olur hanımlara. Çalgı çengi içinde bütün kurtlarını döker davetliler. Gelinin eline merasimle kına yakılır.
Düğünden sonra evli çift evlerine girerken ağzına bir parmak bal çalınır gelinin, dili tatlı olsun diye. Bozuk paralar savrulur, çoluk çocuk üşüşüp toplar bir anda. Bir bardak süt, bir lokma ekmek verilir geline. Her biri farklı anlamlar barındırır içlerinde. Bir de bıçak ya da makas bırakılır haneye, yanlış anımsamıyorsam, aralarında çıkabilecek anlaşmazlıklar bıçak gibi kesilsin diye.
Peki bugün neler değişti? Çok şeyler değişti. Eskiden bir yatak, bir yorgan üç beş kap kacağı bulan evlenebiliyordu. Artık nişan, düğün yapmak, ev düzmek kolay değil. Pek çok genç ailelerinden destek alamıyor, evliliğe ilk adımlarını borçlu atıyorlar. Bu sebeple geçim sıkıntısı sinirleri geriyor ve birkaç ay geçtikten sonra çiftler boşanma kararı alıyor.
Maddi koşullar bir yana, gençler artık ailelerini karıştırmıyorlar işin içine günümüzde. Evlilik ile ilgili kararları kendileri alıyor. Nezaketen ailelerle tanışma faslından sonra adet yerini bulsun diye dile getirilen ve anlamını bilmedikleri bir çift söz. Önce "Allah'ın kavli..." sonra kız tarafından gelen "Madem çocuklar birbirlerini sevmişler, bize düşen ..." cevabı.
Oğlum da dahil olmak üzere bazı çiftler düğün dernek istemiyor. Nikâhın ardından sadece ailelerin birinci derece yakınlarına verilecek bir yemeği yeterli görüyorlar.
Gençleri kararlarında özgür bırakmak gerekir. Neticede hayat onlarındır çünkü. Kendi hâyâllerimizi çocuklarımız üzerinden gerçekleştirmek pek adil gelmiyor bana.
Şatafatı oldum olası sevmem. Özellikle doğu kültüründe kırk gün, kırk gece süren düğünlere ermez aklım. Geline ve damada takılan takıları anons ederek davetlileri galeyana getirmeye çalışan çığırtkanların "Gelinin dayısından geline burma bileziiiik..." görgüsüzlükleri ne yazık ki kültür olmuş bazı yörelerimizde. Bir de çalgıcılar bahşiş toplasınlar diye ha babam, de babam damadın ve gelinin yedi sülalesini teker teker oyuna davet etmelerine ne buyrulur? İfrit eder beni böyle düğünler. Eskiden bu kadar değildi, sonradan yozlaştı her şey yozlaştığı gibi.
Bugünkü birikim ve duygularımla geriye dönebilseydim eğer, yakın akraba, dost ve arkadaşlarımızın davetli bulunduğü bir açık hava partisi ile kutlardım bu özel günümü. Gençlik çağlarımın ölümsüz müzik parçalarından oluşan bir repertuar eşliğinde kâh hayâllere dalar, ķâh dans ederdik sevdiklerimizle. Yaklaşık iki hafta önce yakın arkadaşlarımdan birinin oğlunun düğünü aynen böyleydi. İşte dedim, işte benim hayâlimdeki düğün. Aslında o da bir kutlamaydı. Amerika'da evlenmişti çocuklar. Anne babalarınin hatırına yapılan bir organizasyondu. Güzeldi, çok güzel... Ne nişan isterdim, ne söz. Ne silâhlar patlasın şerefimize. ne de paralar saçılsın orta yere. Evet, hepsi bu kadarcık. Sonra yeniden merhaba hayat!
Öyküde ilk cümlenin önemli olduğunu okumuştum bir yerde. Yazacağım öykünün planını kurdum, olayları, kişileri yerli yerine oturttum. Ne var ki o ilk cümle çıkmıyordu bir türlü. Saatler akıp gidiyordu. Gerildikçe geriliyordum. O kadar abartmaya gerek yoktu belki ama kafama takmıştım bir kere.
Ekimin ortasına doğru yol alırken sıcak, nemli bir hava bunaltıyordu zaten. Efendim, ilk cümle okuru öykünün içine çekermiş, yok konuyu açan bir anahtarmış, neler neler... Bu sıcak havaya inat "Soğuk bir kış günüydü." diyerek başlıyorum. Çok sıradan bir başlangıç geliyor gözüme. Çiziyorum üstünü. Bir şeyler daha karalıyor, yazdığım cümlelerin hiçbirini beğenmiyorum. Zihnimi bu ızdıraptan kurtarmak için kararımı veriyorum daha önce üstünü çizdiklerimden birini seçiyorum. Sırtımdan büyük bir yük kalkmışçasına hafifletiyor beni bu kararım. Artık gerisi kolay diyorum, zoru başardın. Devamı çorap söküğu gibi gelir nasıl olsa.
* * *
Karmakarışık duygular sarmıştı bedenini. Boş gözleri geniş salonu dolaşıyor, nefes almakta zorlanıyordu. Boyun bağını gevşetti, oturduğu koltuktan kalkarken etrafındaki eşyaların hızla dönmeye başladığını fark etti. Kapattı gözlerini, bir süre öylece kaldı. Hafifçe göz kapaklarını aralayıp durumunu kontrol etti. Tansiyonu düşmüş olmalıydı. Bu yöntemi kendi keşfetmişti. Ne zaman tansiyonu düşer, başı döner, gözleri kararırsa hemen kapatıverirdi gözlerini.
Bir iş seyahati nedeniyle yurt dışında bulunan çocukluk arkadaşı Mehmet'in evindeydi, üstelik o çok sevdiği arkadaşının karısıyla birlikte! Koltuk takımları, yemek masası, sehpa ve sandalyelerin hareketi iyice yavaşlayıp nihayet sabitlendiğinde karşı duvarda asılı büyük tablodaki portre ile göz göze geldi. Muzipçe gülümsüyordu ona Mona Lisa.
Gözlerini alamadı karşı duvardan, çakılmış kalmıştı yerinde. Yok artık, bu kadarı olamazdı. Tablodaki donuk kadın resmen kendisine şantaj yapıyordu. Sanki Mehmet gözcü bırakmıştı onu. "Neler çevirdiğinizden haberim var, canımı sıkarsanız gördüklerimi Mehmet'e bir bir anlatırım" der gibi tehditkardı bakışları. Üstelik o kadar kanlı canlı görünüyordu.
Bakışını duvardan alıp pencereye doğru yürüdü, perdeyi araladı. Kaldırımın kenarındaki aydınlatma direğinin sarı ışıkları, kelebek gibi uçuşan kar tanelerini yıkıyordu. Kalabalık caddenin insanları telaş içinde evlerine ya da yılın son gecesini karşılayacak eğlence yerlerine akın ediyordu. Ama o bunları hiç farketmiyordu bile. Ne bir rövanş ne de zaferdi yaşadıkları.
Beş yıl önce Mehmet'e kaptırmıştı sevdiği kadını. Yıllarca kalbinden atamamıştı o sevdayı. Keşke cesur davranıp zamanında açılsaydım diye ne çok dertlenmişti ama neye yarar. Ya aşkıma karşılık vermezse korkusu ölümden beterdi. Bu korku sebebiyle treni kaçırmış, atı alan Üsküdar'ı çoktan geçmişti. Korku yerini tarifsiz duygulara bırakmıştı o zaman. Onsuz yaşamanın ne anlamı olabilirdi. Arkadaş toplantılarında, birlikte yenen yemeklerde deliler gibi sevdiği kadını başkasıyla birlikte görmekten kahredici ne olabilirdi başka.
Aysel, niye yaptın bunu bana? diye sormak istiyordu onu her gördüğünde. Oysa bunu sormaya hiç hakkı yoktu. Yüzündeki buruk bir gülümseme içini acıtırken göz göze geldiklerinde, bir kor düşüyordu yüreğine. İstese de istemesede Mehmet'in karısıydı artık Aysel.
Bir araya geldiklerinde birbirlerine attığı kaçamak bakışlarda teselli ararken bir yandan Mehmet'ten hislerini gizlemeye çalışıyorlardı. Akan su yolunu bulacaktı er ya da geç. Zamanla karşılıklı bakışmalar alevlenirken Mehmet, karısı ve en yakın arkadaşının arasında bir şeyler döndüğünü sonunda fark etmişti.
Arkadaşının karısına göz diken biri durumuna düşmek hiç de istediği bir şey değildi ancak o da sevgilisini elinden almıştı. Düşündüklerinin adil olmadığını biliyordu ama bir kez daha sessiz kalıp aynı acıları çekmek niyetinde değildi bu sefer. Mehmet'le açık açık konuşmak Aysel'e açılmaktan daha zor olacaktı. Ne diyebilirdi ki? Kim arkadaşına gidip de senin karını seviyorum diyebilirdi. Akla uygun olan bunu Aysel'in yapmasıydı.
Üst kattaki giyinme odasında ne giyeceğine karar veremiyor, gecenin en şık kadını olmak için çırpınıyordu Aysel. Mehmet'e durumu anlattığını ve evliliklerini sonlandırma kararı aldıklarını söylememişti henüz aşağıda kendisini sabırla bekleyen genç adama. Tuvalet masasına oturup özenle tamamladı makyajını. Uzun sarı saçlarını taradı, en sevdiği parfümü cömertçe sıktı kulak arkalarına. Göz kamaştıran güzelliği, dantelli beyaz elbisesiyle bir kuğu misali süzülüp inmeye başlamıştı döner merdivenin basamaklarından.
- Nasıl, güzel olmuş muyum? diye sordu, kendinden emin bir şekilde, gülümseyerek.
Karşısında gördüğü peri kızına doğru ilerledi genç adam. Birbirlerine uzanan eller buluştu. Kadının tahrik edici parfüm kokusu genç adamın aklını başından alırken Aysel'in kulağına fısıldadı.
- Evet, sevgilim, bu gece harika görünüyorsun.
Geç kalmışlardı, hemen yola koyuldular. Arkadaşlarının evine vardıklarında bütün gözler Aysel'in üzerinde toplanmıştı
Koluna taktığı dünyalar güzeli, uğruna canını vereceği kadının ona güzel olmuş muyum diye sorması hayli şaşırtmıştı genç adamı. Yıllar sonra muratlarına ermişti. Davetliler çoktan havaya girmiş, yiyor, içiyorlar çılgınca dans ediyorlardı. Arkadaşlarını selamladıktan sonra tenha bir köşe buldular kendilerine. Genç adama sürprizini açıklamanın zamanı gelmişti Aysel'in.
- Mehmet'le konuştum dedi. Genç adam heyecanlanmıştı. Güzel kadının gülen gözleri güzel haberler müjdeliyordu. Bir süre müziğin sesini yalnız bıraktılar. Aysel anlatmaya devam etti.
- Zaten anlamış, her şeyi. Benden önce davrandı, ilişkimize ara vermeyi kendisi önerdi.
Umduğundan daha kolay sonuçlanmıştı. Genç adam şimdi daha mutlu hissetti ama bir yandan arkadaşını düşündü. Nasıl yüzüne bakacaktı şimdi onun. Aysel genç adamın dalıp gittiğini görünce konuyu dağıtmak üzere birkaç adım geri çekildi. Ellerini iki yana açarak seslendi sevdiğine.
"Beni güzel buluyor musun?" Cevap gecikmedi.
- Evet sevgilim çok güzelsin, muhteşem duygular içindeyim bu gece. Çünkü gözlerinde aşkın pırıltılarını görüyorum. Seni ne kadar çok sevdiğimi bilemezsin diye cevap verdi genç adam.
Zaman su gibi aktı, eğlence çabuk bitti. Eve dönme vakti geldi. İçkiyi fazla kaçırmış, başı ağrıyordu. Aysel'e uzattı arabasının anahtarını. Aysel yardım etti ona, usulca yatağına yatırdı. Genç adam ışığı söndürürken kulağına fısıldadı sevgilisinin.
- Bu gece harikaydın aşkım.
* * *
- Bir öykü yazdım dedim
- Konusu ne? diye sordu.
- Okuyunca anlarsın dedim.
Bir solukta okudu baştan sona. Gözlerini dikti bana. Ne diyeceğini merakla bekliyordum. Konuşmadı.
- Nasıl, güzel olmuş mu ? diye sordum heyecanla.
- Aysel kim? diye soruya soruyla karşılık verdi.
- Bilmem, öykü kahramanlarından biri işte dedim, önemsememiş görünerek.
- Yaşanmamış şeyleri yazamazsın, söyle şimdi bana bakalım. Aysel kim?
- Mehmet'in eski karısı dedim, sırıtarak.
- Aysel'in sevgilisi kim, niye onun adı geçmiyor? Yoksa o sen misin?
- Sence, o ben olabilir miyim? Gülmeye başladım.
- Dalga geçme benimle kim bu güzel Aysel, söyle, merak ettim.
- Hani dün sana Eric Clapton'un "wonderful tonight"** şarkısından bahsetmiştim ya.
- Eeee,
- Bu öyküyü o şarkının sözlerinden kurguladım.
- Aç bakayım sözlerine.
- Buyur bak işte.
- Ha, tamam. Ama dediğim gibi değil mi. Yaşanmış bir şey bu da.
- Haklısın, her zaman olduğun gibi, dedim. Seviyorum ben bu kadını.
* Yukarıdaki öykü Eric Clapton'un besteleyip seslendirdiği bir şarkıdan kurgulanmış olup onun yaşamından gerçek bir kesit sunar. Partiye gitmek üzere üst katta hazırlanmakta olan Pattie Boyd, Eric'in sevgilisi, Eric Clapton'un yakın arkadaşı Beatles'ın ünlü gitaristlerinden George Harrison'un karısıdır. Eric salonda üst kattaki Pattie'nin süslenmesini beklediği esnada gitarını eline alıp "Wonderful Tonight" şarkısını bestelemiş. Öyküdekinin aksine Eric, George'a "Ben senin karına aşık oldum" deme cüretini göstermiş, daha sonra evlenecek olan Eric ve Pattie çiftinin nikah törenlerine George Harrison, yeni eşi ile birlikte teşrif etmişler.
** Şarkı düğün merasimlerinde evlenen çiftlerin ilk dans müziği olarak ün kazanmıştır.
Moderatörlüğü Taha Akkurt tarafından gerçekleştirilen Ağaç Ev Sohbetlerinde bu haftanın konusu ilk bakışta hayli basit gibi görünse de sorunun içinde geçen bazı sözcükler tartışmaya açık derin anlamlar kazandırıyor. O sözcükler ki, muhtevalarında inanç, felsefe, psikoloji, sosyoloji, tarih gibi nice ilimler yatar. Madem koydular boş kağıdı önüme, söz sırası bende. Bana öyle geliyor ki farklı bir pencereden bakacağım. Dilerim ürkütmez sizi düşüncelerim. Önce sığda kalıp suya sabuna dokunmayayım, daha sonra aklımın derinliklerinden süzdüklerimi sizlerle paylaşayım. İşte haftanın sorusu:
Hayatınızda sevdiğiniz ve şükrettiğiniz şeyler, sizi gün içinde mutlu eden küçük detaylar nelerdir?
Yaşamı boyunca insan, doğası gereği çevresinde olan bitene kayıtsız kalmamış, sevmek, mutlu olmak hem soyut ve hem de somut anlamda en güzel duygularımız olmuş. Doğrusunu söylemek gerekirse sevmek bazen duygudan da öte yanları olan, eylem gerektiren bir olgu...
Çikolatayı severiz çoğumuz, yerken mutlu oluruz. Ancak sevgiliye "Seni seviyorum" demekten ibaret değil sevmek. Onu saymak, ona değer vermektir aynı zamanda. Öpüp koklayınca çiçekleri seviyorum diyemezsiniz. Sulamasını unutuyorsanız kocaman bir yalandır onları sevdiğinizi söylemeniz. Bu bakımdan sevmek sözcüğü, anlamını düşünmeden dilimizden dökülen bir sıradanlığa bürünmekte. Dünyada her sözün anlamını yitirdiği gibi sevgi de bundan kendine düşen payı almış anlaşılan.
Belirttiğim anlamda sevgilerin belki de en sahici olanı, evlât sevgisinin dahi içgüdüsel tarafı var. Eğer sevgi onu gözünden sakınmak, korumak ise kedi de yavrusuna aynısını yapıyor. En ateşli sevgiler gün geliyor derin bir nefrete dönüşüyor. Yaygın anlamda sevgi; gösteriş, karşılıklı alışverişten ibaretken, gerçek anlamda sevgi neredeyse ütopik bir kavram haline gelmiş. İnanç dünyasından günümüze aktarılanlar doğruysa Yunus Emre'nin hissettikleridir bana göre gerçek sevgi. Ölüm bile Yunus için bir mükâfat, sevdiğine kavuşma günü. "Ne varlığa sevinirim, ne yokluğa erinirim" der, dünya işlerini umursamaz, ne cennette gözü vardır, ne de hûrilerde. Yunus'u tanıdıkça sevginin anlamı daha iyi işliyor içime.
Sevmek yerine hoşlandığım, yani gönlümü hoş, beni mutlu eden şeyler nelerdir diye sorarsanız eğer; ailemle birlikte olmak, okumak ve yazmak derim. Kafama denk insanlarla sohbet etmek, damak tadıma uyan yemekleri yemek, seyahat edip yeni yerler görmek, yeni bir şeyler öğrenmek ya da bildiklerimi paylaşmak, insanlara elimden geldiğince yardım etmek hoşlandıklarım arasında ilk aklıma gelenler. Bunların hepsi de günlük hayatımda ulaşabileceğim, beni mutlu eden şeyler. Yatım, katım olsun, en iyisinden giyineyim, en lüks arabaya bineyim, çok param olsun ne istersem onu alayım türünden düşünceler geçmez aklımın ucundan. İnanmayacaksınız ama gerçek bu. Sevmem böyle şeyleri, mutlu etmezler beni. Tam aksine hep daha iyisi, daha güzelinin peşinde koşarken insanın içine tatminsizlik tohumları saçan mutsuzluk kaynağıdır onlar.
Şükretmek; birine, birilerine teşekkür etmek, minnet duymak yani. Bizden daha kötü durumda olanları düşünüp şu anda sahip olduklarımız için yaradana şükrânlarımızı sunmak. Paganlığın hüküm sürdüğü çağlardan bu yana süregelen teşekkür niyetine tanrılara nice kurbanlar adanmış, adanmakta. Başkalarından daha iyi durumda iken sinsi bir böbürleniş, bencillik, başkalarının sahip olduklarına erişme imkânı bulamadığımız durumlarda ise kanaatkârlık, içten gelen bir teselli, içi boşaltılmış, gerçek anlamından saptırılmış sözcüklerden biridir bana göre şükür. Kimi zaman atalete sevk eden ağız alışkanlığı...
Şüpheciliğim pek çok kıssaya kapatmış kapılarını. Lâkin bazıları kurgu bile olsa daha gerçek gelir gözüme. İşte onlardan bir tanesi:
Rivayet ederler ki bir gün İbrahim Edhem Hazretleri ile seyr u sülûkunun (tasavvufta izlenen yol) başlarında olan Şakik karşılaşırlar.
İbrahim Edhem sorar:
- Şükür ve sabır hakkında ne dersin?
Şakik şöyle cevap verir:
- Bulursak şükrederiz, bulamazsak sabrederiz.
"Belh'in köpekleri de böyle yapıyor, bulurlarsa şükrediyor, bulamazlarsa sabrediyor" der, İbrahim Edhem.
Bu sefer Şakik sorar:
- Sizin düşünceniz nedir efendim?
- Bulursak ikrâm eder, bulmazsak şükrederiz!
Ne yazık ki küresel kapitalizm sevgi gibi en asil duyguları yok etti. Varsa, yiyoruz, içiyoruz, krallar gibi yaşayıp şükrediyoruz. Yoksa, bizden kötü durumdakilerden teselli bulup yine şükrediyoruz. Şükür mü birbirimizi sevmeyi unutturan? Çaresiz derde düşüp yüzü gözü yamulanların (yüz tümörü) nedir suçu? Açlıktan ölen bir çocuğu düşünürken nasıl şükredeyim karnım doydu diye? Anası senden daha az şükretti diye mi kahpe bir kurşuna canını verdi Mehmet? Ey hakkımızı yiyenler, size bu son sözlerim. Servetinizi borçlu olduğunuz bizlere minnet edeceğiniz yerde hâlâ tanrılarınıza şükrediyorsunuz.
Evet, Ağaç Ev Sohbetlerinin mucitlerinden Taha Akkurt bir İlham Mimi organize etmiş bu kez. Sorulara geçmeden önce tek istediğim kısa ve öz cevaplar vermek. İnşallah bu kez başarırım.
Hayatınızda şikâyet ettiğiniz şeyler nelerdir?
İlk önce ülkenin durumundan, eşitsizlikten, adaletsizlikten, aydınlara yapılan zulümden, memleket kaynaklarının heba edilmesinden, yandaş medyadan, yanlış dış politikalardan, vehasılı iyi yönetilmemekten dolayı şikâyetim var.
Bireysel olarak doğrudan etkilendiğim ülke meseleleri dışında tek şikâyetim zamandan yana. Zaman yetmiyor okumaya, yazmaya.
Rutine girdiğinizi fark ettiğinizde ne yaparsınız?
Bazen rutine girdiğimi hissederim. Ya bir gün sürer ya da iki. Hayat anlamını yitirir, her şey anlamsızlaşır o anda. Hüzün kaplar içimi. Ölmek isterim. Neyse ki fazla uzun sürmez bu durum. Geçmesini beklerim, bilirim ki kısa bir süre sonra normalleşeceğim.
En son yaptığınız önemli değişiklikller nelerdir?
35 yıllık mesleğimi bıraktım. Ardından gelen emeklilik dönemimde çok istediğim bir iş olan restoran işletmeciliği yaptım. Bu arada bahçe işleri ile uğraşıyordum. İnsan çalıştırmakta, kalifiye eleman bulmakta zorlandığım ve yoğun çalışma temposu sebebiyle restorancılığı bırakmak zorunda kaldım. Büyük şehre döndüm yeniden. Sonunda işçi çalıştırılmasına gerek bulunmayan, bir kısmı kendi bahçemize ait zeytinyağı, ceviz, kestane, doğal gıda ve süt ürünlerinin satıldığı küçük bir işletmede karar kıldık. Şimdilik burada vakit geçiriyor, daha fazla kitap okuyor ve yazabiliyorum.
Motivasyon olarak düştüğünüzde sizi ayağa kaldıran size ilham veren şey nedir?
Sabır, ümit ve zaman sanırım. Sakin bir tabiatım var. Kolay kolay paniğe kapılmam. Yeni bir şeyler yapmayı düşünürüm. Ya da karşıma bazı güzel fırsatlar çıkacağını hayâl ederim. Uygun bir zaman kestiririm gözüme. O tarih yeni bir milât olur benim için. Hiçbir şeyin devamlı iyi ya da kötü gitmeyeceğini, kötü günlerin elbet bir gün son bulacağını düşünürüm. Elbette en büyük desteği eşimden alırım.
Hayat mottonuz nedir?
"Yanlış yolda yürümek doğru yolda beklemekten iyidir."
Evet dostlar, içini dökmek isteyenlere gelsin bu mim de. Sevgiyle kalın.
Geçtiğimiz pazar yaylada ceviz hasadına başladık. İşçilerden biri cep telefonunu karıştırırken kendi kendine söyleniyordu.
- Gene bi karıyı bıçaklamışlar
Merakla gayri ihtiyari soruyorum,
- Nerde, ne karısı?
Öyle derler kadınlara köylüler burada. Anası da olsa bacısı da olsa kadının adı karıdır. Ağaç altında ceviz toplayan, aralarında anasının, bacısının olduğu köylü kadınlara seslenir.
- Karılar! İşiniz bitince şuradaki ağaca geçin.
İbrahim, başını kaldırmadan bana cevap veriyor.
- Aşağıda, köyde. Yedi yerinden bıçaklamış karıyı.
- Neden?
- Seviyormuş işte! Kadın ölmüş kurtulmuş, olan kendine oldu. Şimdi hapislerde çürüyecek.
Ne diyeceğimi bilemedim. Aşkın binbir hâli.
Akşam eve dönünce aklıma geldi bu olay. Eşime döndüm,
- Seni ben hiç sevmemişsin meğer.
- Nereden çıktı şimdi bu? Diye sorarken merakla baktı gözlerimin içine.
- Söyler misin bana, hiç bıçakladım mı seni? Bırak onu bir fiske vurdum mu sana şimdiye kadar?
Koştu mutfağa, kaptı bıçağı. Bir yandan üstüme yürürken,
- Sen canına mı susadın adam! diyerek bağırıyordu. Canımı kurtarmaya çalışıyordum. Nefes nefese anlattım bir çırpıda olayı. Güldük birlikte hâlimize, bıçaklanan kadını zihnimizden uzaklaştırmaya çalışırken.
******
Öykünün tamamı eşimin bana bıçak çekmesi dahil yaşanmış olaylara dayanmaktadır.
