BİR GARİP KİTAP MİMİ

Numan / Histasyon arkadaşımızın özel davetiyle katılıyorum bu mime. Bu etkinlik, kitap okumaya ilişkin hazırlanmış sekiz  sorunun cevaplandırılmasından ibaret. Buna benzer mimler, doğaları gereği, hem kendimizi, çevremizdeki blogdaşlarımızı daha iyi tanımak hem de düşüncelerimizi mukayese etme imkanı sunuyor bizlere. Örneğin Numan, kaleme aldığı yazısında aynı anda 14 kitap okuduğunu, hatta her an bu sayıyı 15-20'ye çıkarabileceğinden bahsetmiş. İki, bilemedin üç kitabı aynı anda okuyanı gördüm fakat bu sayıların bana epey sıra dışı geldiğini söyleyebilirim. Neyse şahsi fikirlerimi aşağıdaki soru başlıklarının altına saklayayım yazımı çorbaya çevirmeden. 

1. Neden Kitap Okuyorsunuz?

Çocukken adam olmak için okumak gerektiği kazınmıştı kafamıza. Okumak tahsil yapabilmenin, iyi okullar bitirmenin ve yaşamı kolaylaştıracak birer meslek sahibi olmanın tek şartıydı. O yıllarda müfredatla sınırlı ders kitapları dışında bir dünyanın olduğunu söyleyecek, bana kitap okuma sevgisi aşılayacak tek bir öğretmenim olmadı desem yeridir. Şimdi düşünüyorum da, eğer bana okumayı sevdirecek bir öğretmenim olsaydı fen bilimleri yerine muhtemelen sosyal branşlara yönelirdim. Her yaşamda önemli dönüm noktaları vardır. Benim için en önemli dönüm noktalarından biri oldu Türk Dili ve Edebiyatı mezunu eşimle yollarımızın kesişmesi ve akabinde onunla evlenmem. Evlendikten sonra okumayı öğrendim ve dünyam değişti. Kitap okumamın ilk nedeni bildiklerimden emin olmak, yanlış bildiklerimi düzeltmek ve bilmediklerimi öğrenmek. Elbette bir kitap okumakla olmuyor bu iş. Ne kadar çok kitap okursam o kadar güçleneceğimi hissediyorum. Okuduğum kitabın konusu önemli değil, yeter ki bana bir şeyler kazandırabilsin. Kitapların öğretici yanı dışında bazen edebi yönü, ifade tarzı büyüler beni. Yeni şeyler öğrenirken müthiş bir haz kaplar içimi. Bazen düşünce denizinin derinliklerinde bulurum kendimi, bazen hayal aleminin içinde. Kitap derken genel anlamda okumaktan bahsediyorum, bir gazete, dergi, ya da İnternet üzerinde bir makale ve elbette blog yazılarını da kitaplardan farklı tutmuyorum.

2. Ne Sıklıkla Kitap Okuyorsunuz?

Bu sorunun bende net bir cevabı yok aslında. Koronavirüs karantina döneminde pek çok insanda gözlediğim, okumaktan uzaklaşma davranışını maalesef ben de yaşıyorum bu günlerde. Oysa tam aksi olması gerekmiyor mu? Zaman geçmiyor diye şikayet ettiğimiz bu dönemden daha uygun bir dönem olabilir mi kitap okumak için? Yok, doğrusunu isterseniz benim durumum biraz farklı. Boş zamanımın çok olmasından, zamanımın geçmek bilmediğinden şikayetçi olmadım hiç. Çünkü hala boş zamanım olmuyor. Fakat kızıyorum kendime, "Al eline kitabını oku." Nasıl geçtiğini bilmiyorum zamanın bu aralar. Aslında fazla yaptığım bir şey de yok. Ama geçiyor işte zaman ve ben kitap okumakta zorlanmaya devam ediyorum. Biliyorum nedenini, biri başımda dikilmiş "Oku, oku, oku" diyor. Ben de hayır, dediğini yapmayacağım diye diretiyorum. Kendimle savaşıyorum yani. Hangisi benim, hangisi alt benim karışıyor birbirine. Eskiden sabah erken kalkmam gerekirken geç vakitlere kadar ayakta kalıp uyuyacağım süreyi azaltırken zorlardım kendimi aynı şekilde. "Bak uykunu alman lazım, hiç olmazsa bir iki saat uyu." derdim alt benime. İnatçı alt benim inadına açardı gözlerimi cin gibi, uyutmazdı beni. Korona günlerinde kitap okuma hikayem de aynı bu hesap. Bunun dışında dönem dönem çok yoğun kitap olduğum zamanlar olmuştur. Bazen de aylar boyunca elime bir kitap almadığım dönemler... Ortalama bir okuyucudan daha yavaş benim kitap okuma hızım. Bu bir dezavantaj. Beni yavaşlatan nedenlerden biri de, kitapta gözüme ilişen, bilgi eksikliğimin olduğu konular hakkında başka kaynaklardan detaylı araştırma yapmış olmam. Düzenli okuma periyoduna geçtiğim zamanlarda günde okuduğum sayfa sayısı ortalama 150. Yoğun kitap okuma dönemlerimde okumaktan daha büyük zevk alıyorum. Soruya cevap vermek gerekirse, duraklama dönemlerim dışında ayda en az 2, en çok 8 kitap okuyabildiğimi söyleyebilirim.  

3. En Sevdiğiniz Kitap Hangisi?

Sevdiğim çok sayıda kitap oldu. Bazılarının türü, bazılarının konusu, sanatı ön plana çıktı. Rus klasikleri beni derinden etkiledi mesela. Fakat benim için en değerlisi, dolayısıyla en sevdiğim kitabın farklı bir özelliği var. Bu kitap, yedek subaylığım sırasında satın alıp kendimi ne kadar zorlarsam zorlayayım okumakta başarılı olamadığım, okumaya çalışırken en çok on-on beş sayfa ilerleme kaydettiğim Andre Brink' in 1982 yılında yazdığı, Sesler Zinciri adlı roman. Evlendikten sonra aynı kitabı okuyup bitirmek o kadar basit, o kadar güzel gelmişti ki bana, ilkokul birinci sınıf öğretmenimin okumayı sökmem münasebetiyle göğsüme kırmızı kurdele taktığı andaki yaşadığım sevinci yaşamıştım yeniden! 

4. Bitiremediğiniz Kitap veya Kitaplar Nelerdir?

Okumaya başladığım kitap önceleri hoşuma gitmese de ileride durum değişir umuduyla sonunu getiririm genelde. Fakat bir kitap vardı ki, ne yaptım, ettim bitirememiştim bir türlü. Hoş, çok yıllar geçti bu mücadeleyi yaptığım  zamanın üzerinden. Belki şimdi okuyabilir, hatta okumaktan zevk bile alabilirim. Evet, bahsettiğim kitap meşhur Milan Kundera' nın "Var Olmanın Dayanılmaz Hafifliği". Uzun yıllar herkesin hayranlıkla göklere çıkardığı bu kitabın bitiremediğim tek kitap olmasından dolayı kendimden hala utanırım.

5. Aynı Zamanda En Fazla Kaç Kitap Okuyabildiniz?

İşte bu soru bana sorulmamalı. Ben ki yürürken sakız çiğneyemeyen adam, nasıl böyle bir sorunun muhatabı olur? Bazen iş yerimde bir kitap ve evde yatağımın baş ucunda bir kitap olmak üzere aynı zamanda okuduğum iki kitap olduğu doğrudur. Ancak bu bile huzursuz etmeye yetmiştir beni. Çünkü bir kitabı okurken, hele bir de sevmişsem onu, adeta içine girer, yaşarım. Tek kitaba konsantre olurum genelde. Bu özelliğim sadece kitap okumaya has değil. 

6. Kendinizi Bulduğunuz Kitap ve Nedeni?

Yazmanın kolay yolu kurgulamak değildir, öncelikle bildiklerini, yaşadıklarını kaleme almak işini kolaylaştırır, demişti eşim bir keresinde. Yıllar önce Orhan Pamuk'un Cevdet Bey ve Oğulları romanını okurken yazarın olayları aktarmadaki rahatlığını hissetmiştim. Çünkü kendi ailesini, bildiği, yaşadığı şeyleri anlatıyordu. Bu konu derinden etkilemişti beni. Yaşanmış olayların yanında kurgu çok yapmacık kalıyordu artık gözünde. Orhan Pamuk diğer kitaplarında aynı etkiyi yaratamamış olsa da, sözünü ettiğim romanını okurken onun görünmez bir kahramanı olmuştum adeta.  

7. Kitap Ayracı Haricinde Kitap Arasına Ne Koyarsınız?

Herhangi bir şey koymam. Kitaba olan saygımdan değil bu. Çünkü kitaba özel bir kutsallık yüklemem şahsen. Kitabın içeriğidir önemli olan, kağıdının kalitesi değil. Bazılarının bayıldığı kitap kokusunu da aramam, koku duygularım kuvvetli değil zaten. İlginç bulduğum satırların altını çizmem fakat bu karşı olduğum anlamına gelmez. Kitap okurken kaldığım yerde, sayfanın sağ üst kısmını üçgen şeklinde kıvırırım. Ön tarafa doğru kıvırmışsam o sayfa okunmamış, yok arkaya doğru kıvırmışsam sayfayı tamamlamış arka sayfaya geçmişim demektir. 

8. Bir Yazarla Arkadaş Olma Fırsatınız Olsaydı, Hangi Yazar Olmasını İsterdiniz?

İşin doğrusu bu tür soruları garip karşılıyorum. Issız bir adaya düşseniz yanınıza almak istediğiniz üç şey nedir gibi sorulara verilecek cevaplar havada kalmaya mahkumdur bana göre. Yazarları kitaplarından tanıyoruz. Kitaplarını sevmek onlarla arkadaş olmamıza imkan verir mi emin değilim. Yok, klasik çağlardan bahsetmiyorum. Örneğin Elif Şafak diyelim, onun yazdığı kitabı sevmemin onunla arkadaş olmamda ne kadar etkili olduğu tartışılır. Sonra, arkadaşlık karşılıklıdır. De ki ben istedim, acaba o benimle arkadaş olmak ister mi acaba? Ama bu soruyu "En çok etkilendiğin yazar hangisidir?" şekline çevirirsem, tereddütsüz Jack London derim. 

Bu güzel Mim'i dileyen arkadaşlar yapabilirler.