KATEGORİLER

28 Aralık 2016 Çarşamba

GÜVEN KUŞU

27/12/2016 Salı, Tire

Ne güzel başlamıştım güne oysa. Alışamadığımdan değil, insan olana yakıştıramadığımdan ötürü bu duyduğum rahatsızlık...

Salı Pazarı. Artık rutine bindi işler. Of puf demeden çıkıyorum yola. Yaptığım iş bir bakıma hamallık olsa da bundan rahatsızlık duymuyor, tadını çıkarıyorum. Başkasına yaptırsam yaptırırım aslında. Lakin yük taşırken bile başkaları egoist hesapları olacak akıllarında... Bir tur attım eski camilerin olduğu, pazara açılan sokaklarda. Hangi cami olduğu çok mu önemli? Önümdeki araçlar yolu kilitlemiş. Bırakınız park etmeyi sokaklar araçtan geçilmiyor bile. Minaresinde mavi-yeşil taşları olan caminin önünden geri dönmek zorunda kalıyorum. Gözlerim yol kenarında park edecek yer arıyor durmadan. Caddeye çıkarken pek de tekin olmayan bir yere park edebiliyorum arabayı sonunda.

İlk durağım Pazarcı Ahmet. Akraba gibi olduk bu aileyle. Çalışkan, dürüst, eşiyle birlikte yaşam için çabalayan güzel bir insan o. Nesli tükenmekte olan cinsten yani. Personel yemeği için sebzeleri ondan satın alıyorum bu hafta. Kısa zamanda iki kolum birden doluyor. Kasaba uğruyorum arabaya doğru ilerlerken. "Bunları taşıyacak adamınız yok mu?" diye soruyor çalışanlardan biri. "Var ama bu zevke ortak etmek istemiyorum onları." diyorum. Sakatata zam gelmiş, et de zamlanacakmış yılbaşından sonra. Güven arıyorum bugün, kaybettiğim güveni. Hesabı soruyorum. "Şu kadar." diyorlar. Kaç kilo verdiklerini soruyorum. "İstediğinden fazla biraz." diyor tartan kişi. Uzatıyorum geri "Bir tartın bakalım şunu." 50 gr. eksik çıkıyor. "Hem zam yapıyorsunuz hem de eksik tartıyorsunuz, güvenimi sarsıp arayış içine sokmayın beni." diyorum.  Hem gramajı tamamlıyorlar hem de bu seferlik eski fiyattan veriyorlar hatalarını örtmek için.

Arabaya doğru ilerliyorum elimdeki yükten bir an önce kurtulmak için. Yaşlıca bir teyze (varsan baksan benden üç beş yaş büyüktür ama nedense benim hala teyze diyesim geliyor) laf atıyor. "Ne o doldurmuşsun kollarını, kıtlık mı var?" "Kıtlık falan yok." diyorum gülümseyerek "Lokantaya alıyorum." "Hah, tamam oldu, hayırlı işler olsun o zaman." diyor. "Allah razı olsun." diyorum arkama bakmadan. Bu muhabbet başka yerde olmaz işte. Memleketin iyice azalmış güzelliklerinden biri, sokak ortasında yapılan birkaç dakikalık lakırdı. Kötülüğün zerresi yok akıllarda. Dostça...

İlk partiyi arabanın arka koltuklarına yerleştirip çıkıyorum ikinci sefere. Toptancıya uğrayıp birkaç şey sipariş ediyorum. Karı koca çalışıyorlar. Adam yılların esnafı, işini biliyor lakin kadının konuşmasına gıcık kapıyorum. Logo desenli kolonyalı mendil yaptırmak istiyorum. Logomuzda birkaç renk var. Daha fikrimi almadan "Tek renk olsun." diyor. "Ama logodaki renkleri kullansak daha iyi olmaz mı?" diyecek oluyorum, ağzımı kapatıyor."Yok, yok tek renk daha güzel olur." "Bu gösterdiğiniz ebat bana göre büyük, bunun yarısı olsa yeter." diyorum. "Sizin oraya büyük yakışır, küçüğü düşünmeyin." Hiç katlanamam bu ısrarlara. Canım sıkılmaya başlıyor. "Peki 5.000 tanesinin fiyat ne olur?" "Adam hemen arayalım matbaayı." diyor. Fiyatı şu, klişe için de şu kadar ilave edileceğini söylüyor. Kadın durmuyor. "5.000 adet az size 10.000 tane alın en azından, çabuk biter." Kardeşim sana ne. Cebimde ne kadar para var, ihtiyacım ne kadar sen nereden biliyorsun? Tek renkli fiyatı yüksek bulup, matbaacıya telefon etmelerini, hiç olmazsa aynı fiyata logonun renklerini kullanmalarını istiyorum. Kadın sanki üretici. Matbaaya göstermelik de olsa soracağı yerde "O zaman fiyat farkı çıkar, bu fiyat tek renk için." Adam daha esnaf, koluma girip "Tamam sorun değil, sizin dediğiniz gibi olsun." diyor.

Sonraki durağım tamirci Rüştü Usta. Öğlen yemeğine çıkmış, yarım saat sonra dükkanda olacağını söylüyor. "O zaman ben eşyaları yaylaya bırakırım bu arada." deyip yaylaya çeviriyorum yönümü. Hava oldukça mülayim. Güneş ısıtıyor. Hava güneşli olunca daha sık geliyor akla bizim yayla. Sabah erkenden arıyor birileri telefonla. Kahvaltı var mı diye soruyorlar. Belki de kapıya kadar gelmiş, kapalı olduğumuzu görmüşlerdir. Salı günleri çalışmadığımızı gösteren bir yazı asamadım kapıya daha. Onlar da İzmir'den yola çıkmış, hazır Salı Pazarına gelmişken arkadaş tavsiyesi üzerine Kaystros' un meşhur serpme kahvaltısının tadına merak edenlerden olmalı. Bahçe kapısını açıp giriyorum içeri. Zeytin beni görünce neşeyle zıplayıp kuyruğunu sallamaya başlıyor.

Eşyaları yerleştiriyorum dolaplara. Yakınlardan bir ağaç motoru sesi geliyor. Zeytin'e yiyecek bir şeyler bırakıyorum. Bahçeyi çeviren beton çitin öte yanı çam ormanı. Ağaçların arasında kıpırdayan insan siluetlerini görünce o tarafa doğru ilerliyorum. Motor sesi kesiliyor. Geri dönüyorum, motorun sesi yeniden yükseliyor. Kapıları kapatıp çıkıyor, arabamı ormana doğru sürüyorum.  Bahçenin köşesine varınca ağaç motorunu kullanan kişinin ormanın karşı tarafındaki komşumuz olduğunu anlıyorum. Çamlığa kimsenin girmediğini söylüyor. Onun orada olması bir parça rahatlatıyor beni. Yukarı yaylaya çıkan yolun girişinde, demir kapının hemen önünde tanıdık bir motosiklet var. Sahibini arıyorum, tahmin ettiğim üzere cevap vermiyor. Onun telefonu her zaman arızalı zaten. Demir kapıya yaklaşıyorum. Kapının kilidi açık. Benim dışımda anahtar verdiğim ve sonuna kadar güvendiğim tek kişi var. Deponun anahtarını da aynı kişide. O kadar güveniyorum ki ona tahmin edemezsiniz (!) Tanıdık motosikletin sahibi ile sonuna kadar güvenip anahtarları teslim ettiğim kişi yakın arkadaşlar. Kapıdan girip motor sesini takip ederek yukarı yaylaya doğru ilerliyorum. Bir de ne göreyim? Sonuna kadar güvendiğim kişi ve motosikletin sahibi baş başa vermişler kendilerine emanet edilen anahtarla kilitli kapıyı açmışlar, yine kendilerine güvenilip emanet edilen başka bir anahtarla kilitli depoyu açıp içinden aldıkları ağaç motorunu kullanarak yayla yolunda kendilerine odunluk ağaç kesiyorlar. Güven denilen olay anlık bir olay. Bir kuş gibi uçar gider. Pişkin pişkin sırıtıyor sonuna kadar güvendiğim kişi. "Dost değil miyiz?" Söyleyecek laf bulamıyorum. En kaliteli yakacak olan meşe odunun kilosu elli kuruş. Elli kilo kadar ya var ya yok kestikleri. Topu topu 25 TL ederi. 25 TL nin lafı mıdır ettiğim? 25 TL için değer mi damgalanmaya? Pişkin pişkin üçe bölüşelim teklifi mi midemi bulandıran? Nedir bu toplumdaki ahlaksızlığın geldiği boyut? Çok mu aç kaldınız? Çok mu üşüdünüz? Değer mi? Neden inancım azaldı benim? Onlar benden inançlı, Allah'tan korkarlar (!) ama kuldan utanmazlar. Ben korkmam, çünkü korkacak bir şey yapmam. Ben kuldan utanırım, kimsenin kapısını, kilidini izinsiz açmam. Hangimiz daha makbul?

Bir yığın laf söyleyip ayrılıyorum. Güven kuşu uçmaya görsün. Aşağı inip Rüştü Ustaya uğruyorum. Bankaya sigorta şirketinin ödediği kasko bedelini ödüyorum. Daha fazla istiyor. Sigorta şirketi daha fazla çıkarmış da yıpranma düşmüş de... Sadece o değil. Dengesi bozulur diye hiç gereği yokken eski lastik yerine yenisini aldık bir de. Güya kasko sigortamız var. Zaten sinir tepemde. Biraz fark ödeyip ayrılıyorum yanından. Hale gidip domates alıyorum. Aklım hala yaylada. Dayanamayıp tekrar çıkıyorum. Kapı kilitlenmiş, açıp içeri giriyor, yukarı yayla yoluna tırmanıyorum. Odunları olduğu gibi bırakıp gitmişler. Ya da bir kısmını alıp bir kısmını bırakmışlar. Güven bir kere kaybolmaya görsün. Hep şüpheyle bakar insan. Kimsenin şüpheyle bakmadığı kullardan olmayı nasip etsin yaradan. Yollar son yağmurdan sonra iyice bozulmuş. Fotoğrafını çekerken sonuna kadar güvendiğim kişinin lafı çınlıyor kulaklarımda "Dost değil miyiz?" Ben yanlış mı biliyorum dostun anlamını. İçime şüphe düşüyor, TDK'ya bakıyorum. Tam beş anlamı varmış dostun. 1. Güvenilen, yakın arkadaş. 2. Evlilik dışı ilişki kurulan kişi. 3. Sahibine sevgi gösteren hayvan. 4. Bir şeye aşırı ilgi duyan, koruyan kimse 5. İyi geçinen, aralarında iyi ilişki bulunan. Sizce sonuna kadar güvendiğim kişi hangi tanıma uyuyor? Yok, yanlış anlaşılmasın Zeytin değil kastettiğim.

Kaliteli blogları okumaktan kitap okuyamaya fırsatım olmuyor. O bloglardan birinde bir anı yazısı okudum. Yazarını tanımadığım için utandım. "O zamanlar" isimli blogta yayınlanmış Ayfer Tunç'un ödül kazanmış "Bir Maniniz Yoksa Annemler Size Gelecek-70'li Yıllarda Hayatımız" isimli kitabı. Kitaptan yapılan alıntıda yazar, çocukluk ve gençlik yıllarımızı o kadar güzel anlatmış ki...


17 yorum:

  1. Çocuklarıma en çok öğretmeye çalıştığım şeydir. Birisinin güvenini kaybederseniz bir daha elde etmek neredeyse imkânsızdır. Siz siz olun doğru söyleyin. Kızarsam bir kaç saat sürer ama güvenim kaybolursa geri kazanması çok zaman alır.

    Birisi dostunsa telefon eder ben şöyle yapmayı düşünüyorum denir,haber verilir, kapalı olduğu günü bekleyip arkasından iş çevrilmez. Yazık olmuş.

    Ayfer Tunç'un kitaplarını çok severim bu arada :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Güveni suistimal eden kişinin itibarı da işi de insanlığı da bitmiştir artık.

      Sil
    2. Handan Hanım - Gece boyu uyku tutmadı beni. İnsanlar neden böyle. Allah onları neden taş yapmıyor? Niye bugünün işini sonraya bırakıyor?
      Ne güzel ifade etmişsiniz. Tam da arkadan iş çevirmek denir buna.

      Ayfer Tunç'u nasıl bilmezsin sen deyip kızacak şimdi eşim bana:)

      Sil
  2. Bugünkü postunuz ders verecek nitelikte. İnsan kime güvenecek ve kime inanacak. Dost ve arkadaş bildiklerimiz arkamızdan hançerliyecek kadar güvenimizi sarsmış ise ondan ne dost olur ne de arkadaş. İnsanın en çok dikkat edeceği konu hak ve adalet olmalı. Hak yememeli, Hatta bile bile kalp kırmaktan çekinmeli. Daha doğrusu bilinçli insan olmalı ki bilmiyerek kalp kıracak durumlara da düşmemeli. Bu anlamda önce cehalete karşı çıkmalı insan. Aynı dünyada yaşıyoruz, aynı havayı soluyoruz, aynı kaeri paylaşıyoruz. İnsan ve diğer canlıların yaşamına kastedecek kadar zalimleşmiş ise insan, bu sarmaldan kurtulmak için de bütün maddi ve manevi varlığını insanlığın kurtuluşu için harcamalı insan.
    .....
    İnandığımız değerler var; yüce kitapta da kültürümüzde de var olan değerler. İnsan ahlaklı olmalı. Nedensiz sebebpsiz çıkarsız menfaatsiz kendiliğinden iyi davranmalı. Doğrulukta, iyilikde, güzellikde huy sahibi olmalı. Yapabileceği bir şeyi gücü kadar yapmalı eksikliklerini bir başkası tamamlayabimeli. Siz de aynı noktaya dikkat çekmişsiniz; ahlak cennete girmik için ahlak olmaz. Cehenneme girmemek için ahlaklı olunmaz. Ahlak kendiliğinden südur eden bizim reflekslerimizdir. Hatta düşünmeden yaptıklarımız, davranışlarımız bir huy haline dönüşmesidir. böyle düşünülürse yaptığımız her türlü ahalki davranış ve iyilikler gönül alır ve gönül yapar. Her gönlün içinde de Tanrı yatar. Yani bizim davranışlarımızdan ve hatta varlığımızdan memnun olan bir insan Allah'ın rızasını kazanmış olur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Allah korkusu vardı eskiden insanın içinde. Kul görmezse Allah görür. Bu ikinci tecavüz. İlkinde tanımadığım biriydi. Kapalı kapıdan değil çitten atlayarak girmiş bahçemdeki otları toplarken yakaladım. Belki topladıklarının hiç değeri yoktu. Sırıtarak baktı yüzüme. "Bir sakıncası var mıydı?" dedi. Haneye tecavüz dedim bu yaptığın. "Sen" dedi, "Beni yanlış anladın." "Ben" dedi, "Müzeden emekliyim." "Ha, tamam o zaman" demiştim. "O zaman hırsızlık, haneye tecavüz serbest." Sahi müzelerimizi koruyan bunun gibiler mi?

      Öyle çok etkilenememiştim. Yıllarca bütün arazimizi icara verdiğimiz zat peşkeş çekmiş herkese burayı senelerce. Şişesini kapan geçmiş havuz başına. Umuma açık bir yer olarak bellenmiş. Yukarı yayladaki havuza da biri gelmiş hortum bağlıyordu geçen sene, tesadüfen gördüğümde. "Hoop ne yapıyorsun, kimden izin aldın ki?" diye sorduğumda. "Allah'ın suyu değil mi bu?" demişti bana." Özel mülk diye bilmez olmuş insanlar. Cehalet değil ki bu...

      Bu sefer durum farklı. "Emanete hıyanet" derdi dedem. Arkadan vurmak birini kalleşçe. Oysa ne de güvenmiştim kendisine. Nasıl bakacak şimdi utanmadan yüzüme. Bakacak, yine bakacak elbet. Zaman böyle. "Üç kuruşluk odunun lafını mı ediyorsun?" diye bir de çıkışacak, aklı sıra yavuzluk yapacak da, ev sahibini bastıracak.

      Kimse artık benden bir şey beklemesin. Vursunlar başlarını taşlara... İnsana hasret kaldık yine.

      Sil
    2. Allah iyi insanlarla karşılaştırsın bizi. Hiç unutmam ilkokuldan sonra köyümüzdeki bir terzi ustası vardı onun dükkanında çırak olarak başlamıştım. Önce parmağım yüzükle bağlamıştı ustam. İğneyle dikiş dikerken elimizdeki metal yüzüğün ucuyla bastırarak değil de, parmaktaki yüzüğün yan tarafıyla iğneye bastırarak delle dikiş yapılırdı. Parmağım alıştı alışamsına da bir gün ustamın bana emanet ettiği iğneyi kaybetmişim. Nerede düşürdün sorusuna karşılık bilmiyorum deyince eve gidip geliş yolunu dahi aramamı iğneyi arayıp bulmamı istemişti. Nedense hiç tuhafıma gitmemişti. Yerlere yani toprağa baka baka yolu arşınladım. Yolda iğne mi bulunur aramakla. Postekinin kılını saymak gibi bir şey bu. Sonra bana ikinci iğneyi emaneten çıkarıp verirken "Terzi iğnesini kaybetmez" sözünü de ondan öğrenmiş oldum. Bu bana hayatım boyunda amanetin ne demek olduğunu da öğretmiş oldu. Terzi kendi söküğünü dikemese de onunla hizmet veriyor. Hizmet aksatılmamalı.

      Sil
  3. Farklı insanlar, farklı deneyimler; farklı yargılar oluşturuyor, bazen değer yargıları değişiyor.Ama İNSAN tanıyorsunuz, en güzeli bu. Dostlarda üç şey önemli diye düşünürüm: vefa, güven, açık yüreklilik. Yanlış bir davranış bazen insanı başından aşağı kaynar sular dökülmüş hale getirir. Yıkılan güveni yeniden oluşturmak da ne kadar zordur. Epicure ne güzel demiş:
    "Güvensizlik başlayınca dostluk kaybolur."
    Ayfer Tunç'un o kitabını çok severek okumuştum.Gençlik yıllarımızda manimiz varsa bile yok deyip, işlerimizi erteleyip çok misafir ağırladığımızı hatırlarım.
    Güzel yıllar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İnsan sarrafı olmak için ideal bir iş bu yaptığım. Artık her şeyi bekliyorum, hazırlıklıyım buna ancak yine de insana yakıştıramıyorum bazı davranışları. Yaradılış mı, genler mi, çevre şartları mı belirleyici insana yakışmayan bu davranışlarında yoksa hepsinden birer parça mı?
      Ayfer Tunç ne güzel anlatmış bizim dönemimizi. Okurken o günleri yaşadım adeta. Bir de Bonanza dizisi vardı siyah beyaz televizyonlarda, jenerik müziği bile hala kulaklarımda. Güzel günlerdi o günler her şeye rağmen.

      Sil
  4. Üzücü ve düşündürücü bir yazı olmuş. Ama, ben hasretim böyle aklı başında, vicdanlı ve doğru düzgün insanların yazdıklarını okumaya. Gerilmedim dersem yalan olur. Kendimi herkese kapattığım için artık yakinen görmüyorum ben bu insanları. Kafa rahat. Vatandaşın yaptığı baştan ayağa yanlışken siz yine de dost kelimesinin anlamlarına bakacak kadar makulsünüz. İkinci olarak toptancı kadının tavırları hazzetmediğim tavırlar sıralamasında zirvede bir yerlerde. Her şeyi onlar bilirler, her şeyin en iyisine en güzeline onlar layık. Ne iyiliği ne sevgiyi ne hoşgörüyü ne insanlığı başkasına bırakırlar; ama ne varsa dillerinde işte. Ara ki bulasın yoksa... Çok yazık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hareketli ve yazmak için malzemesi bol bir gündü:) Boş verin kendinizi kapatmayı, hayat güzel geyiği yapmayacağım size. Hayat o kadar güzel değil bu insanlarla. Bekliyoruz güzeller çıksın karşımıza. Belki çıkar günün birinde.

      Kadın beni fena gerdi ama o da farklı bir karakter işte. Bu aralar yaşam bana bir tiyatro sahnesi gibi geliyor da:) Yaşadığımız olaylar bazen güldürüyor bizi, bazen hüzünleniyor, bazen de kızıyoruz.

      Sil
  5. Uzun zamandır okuduğum en iyi yayın bu. Belki de çalakalem yazdınız ancak örnekli anlatımla tamamlandığında güzel bir yazı çıkmış ortaya. İçeriğin yanı sıra "Hava oldukça mülayim." tavrındaki betimlemelerinizi de çok sevdim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aaa beni çok mutlu ettiniz. Utandım da şimdi bak:) Bazen konu bulmak dert olur insana. O gün konu o kadar boldu ki. Ne zaman gelecek yazının sonu demeye başladım. Çala kalem yazılan bir yazı olduğu doğru. Sinirliydim, uykusuzdum, aldatılmış hissediyordum kendimi. Teşekkürler...

      Sil
  6. İnsan olana güvenilir mi hiç? Ben güvenmem. O yüzden de kötülükler değil, iyilikler şaşırtıyor artık beni ;)
    Sevgiler...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizi yeniden görmek ne hoş. Söylediklerinizde tamamen hemfikirim.

      Sil
  7. Evet, temizlemeye kadar vardı o kitapta.

    Biz de kapı çalmıştık, aynı cümleyi komşulara çok söylemiştik lojmanlarda otururken :)) gırgırla ev

    YanıtlaSil
  8. Ne günlerdi o günler. Hepsi mazide kaldı:))

    YanıtlaSil